Alzacja (fr. Alsace, niem. Elsass) - kraina historyczna i region administracyjny we Francji, położony w północno-wschodniej części kraju nad Renem. Składa się z dwóch departamentów: Bas-Rhin na północy oraz Haut-Rhin na południu. Historyczna Alzacja obejmowała jeszcze niewielki obszar wokół miasta Belfort, który obecnie tworzy departament Territoire-de-Belfort.
Geografia
Region Alzacji ma wydłużony z północy na południe kształt. Graniczy od północy i wschodu z Niemcami, od południa ze Szwajcarią i regionem Franche-Comté, a od wschodu z Lotaryngią.Położony jest na nadrzecznej równinie, ograniczonej od zachodu Renem, a od wschodu masywem Wogezów. Do głównej doliny schodzą z zachodu na wschód doliny mniejszych dopływów Renu. Znajdują się tu rozległe tereny leśne, głównie w Wogezach oraz na północy departamenty Bas-Rhin (lasy Haguenau).
Historia
Najważniejsze daty:- 1648: traktat westfalski przekazuje Alzację Królestwu Francji,
- 1790: Alzacja podzielona na dwa departamenty Bas-Rhin i Haut-Rhin,
- 1871: traktat frankfurcki - Prusy anektują Alzację (bez okolic Belfort) oraz Lotaryngię,
- 22 listopada 1918: oddziały francuskie wkraczają do Strasburga,
- 1919: traktat wersalski zapewnia zwrot Alzacji Francji,
- 1940-1944: III Rzesza niemiecka ponownie zajmuje Alzację,
- 23 listopada 1944: generał Leclerc zajmuje Strasburg, Alzacja znowu francuska.
Ludność
Alzacja, zajmująca powierzchnię 8280 km², jest najmniejszym regionem administracyjnym Francji metropolitalnej. Jednocześnie należy do najgęściej zaludnionych regionów - na 1 km² przypada średnio 217 osób. Największym miastem regionu jest jego ośrodek administracyjny - Strasburg, w którym mieszka ponad 270 tys. mieszk. Inne większe miasta to: Miluza (111,3 mieszk.), Colmar (65,7), Haguenau (33,3), Schiltigheim (31,8), Illkirch-Graffenstaden (24,6) oraz Saint-Louis (20,1).Znacząca część ludności alzackiej posługuje się płynnie miejscowym językiem - alzackim - który jest dialektem języka niemieckiego z pewnym zapożyczeniami z francuskiego. Przez długi okres czasu był on językiem rodzimym dla większości Alzatczyków. W okresach 1871-1919 oraz 1940-44, gdy tereny te podlegały władzy Niemiec, językiem urzędowym był język niemiecki. Mimo to w niektórych górskich dolinach Wogezów, nawet w tych okresach, istniały osady, w których ludność posługiwała się wyłącznie językiem francuskim.
Gospodarka
Region Alzacji jest obszarem różnorodnych aktywności ekonomicznych, m.in.:- uprawa winorośli i produkcja win, np. rieslinga, zwłaszcza między miastami Sélestat i Colmar,
- uprawa chmielu i browarnictwo (okolice Strasburga),
- przemysł leśny,
- przemysł wydobywczy (fosfaty) to głębinowe kopalnie soli potasowych m. in. pod Miluzą. Część z nich została już zamknięta i przekształcona w tzw. obszary przemysłowe ("zones industrielles") z siedzibami firm prowadzących inną, niż wydobywczą działalność wytwórczą i usługową.
- przemysł samochodowy (w Miluzie),
- turystyka,
- usługi.