Zachowania agresywne są właściwe większości gatunków zwierzęcych. Pojawiają się zazwyczaj w sytuacji ograniczonych zasobów powodując walkę o te zasoby między osobnikami róznych gatunków, lub w obrębie jednego gatunku (agresja wewnątrzgatunkowa).
Wyróżniana jest m.in.:
- agresja wroga – agresja poprzedzona uczuciem złości, która ma na celu zranienie lub zadanie bólu.
- agresja instrumentalna – agresja służąca innemu celowi niż zranienie lub zadanie bólu, np. zastraszenie.
- agresja prospołeczna – chroniąca interesy społeczne
- agresja indukowana – powstająca w efekcie psychomanipulacji.
- agresja odroczona
Psychologia agresji
Jednym z czynników wywołujących agresję jest frustracja, gdy zablokowane zostaną przedsięwzięte cele. Tendencje agresywne są bardziej prawdopodobne, gdy frustracja nie jest przewidywana lub jest spostrzegana jako doświadczana niesłusznie.Kryteria rozpoznawania agresji destruktywnej
- kryterium emocjonalne
- kryterium intencjonalne - intencja towarzysząca agresji, np. chęć wyrządzenia komuś szkody
- kryterium następcze - koszty ponoszone przez osobe stanowiącą obiekt agresji - koszty emocjonalne i straty fizyczne
- kontekst społeczny - zachowania agresywne realizowane w kontakcie z drugim człowiekiem i poddawane wartościowaniu
Socjologia agresji
Biologia agresji
Pierwotnie agresja była pozytywną cechą, pozwalającą na przetrwanie gatunku ludzkiego.Zachowania agresywne są adaptacją wobec pewnych stałych dla danego gatunku warunków środowiskowych. W przypadku pojawiania się drapieżnika osobniki należące do gatunku będącego tradycyjną ofiarą tego drapieżnika przejawiają zachowania agresywne, np. niektóre ptaki atakują drapieżniki skradające się do ich gniazd.
W przypadku agresji wewnątrzgatunkowej jest ona najczęściej ograniczana poprzez rytualizację walk (np. rytualne walki samców o samice, ktore kończą się niegroźnymi dla ich funkcjonowania ranami), tworzenie hierarchii w stadach (w sytuacji, gdy istnieje hierarchia osobniki nie atakują się wzajemnie poza incydentami związanynmi z walką o miejsce w grupie) czy poprzez oznaczanie własnego terenu (w takiej sytuacji osobnik będący rezydentem, czując się pewniej na swoim terytorium ma większe szanse na wygraną i jest rzadziej atakowany).
Do agresji patologicznej mogą prowadzic uszkodzenia mózg, zaburzenie osobowości wywołane zmianami organicznymi to charakteropatia.